Pieter Harting
Profiel
Achternaam: Harting
Voornaam: Pieter
Geboren: 27-02-1812
Te: Rotterdam
Overleden: 03-12-1885
Te: Amersfoort
Pseudoniem(en): 'Anno 2065, een blik
in de toekomst' (1865) verscheen onder het pseudoniem Dioscorides.
| Voor tweedehands boeken | Ook van Pieter Harting |
| Raban Internet Antiquariaat | Klik hier ! |
Werk
Proza
- Anno 2065, een blik in de toekomst (1865)
- Mijne herinneringen: autobiografie (1961)
Overige non-fictie
- Observationes choreae Sancti Viti, et febris puerperalis (proefschrift) (1835)
- Het mikroskoop (4 delen, 1848-1854)
- De bodem onder Amsterdam onderzocht en beschreven (1852)
- De voorwereldlijke scheppingen vergeleken met de tegenwoordige, in tafereelen geschetst (1856)
- De bouwkunde der dieren. Een boek voor allen die de natuur liefhebben (1862)
- De strijd des levens. Rede uitgespr. bij de opening zijner lessen (26 Sept. 1870)
- Gedenkb. van 't gevierde 200-jarig herinneringsfeest der ontdekk. van de mikroskopische wezens door Ant. van Leeuwenhoek (1876)
- Wetensch. en geloof. Een ernstig woord tot zijn leerlingen gesproken (1876)
- De macht van het kleine (1877)
- Het Leerboek van de grondbeginselen der dierkunde in haren geheelen omvang (18 delen in 6 banden) (1862-1874)
- Ernstige woorden tot zijne landgenooten (1885)
- Het Eemdal en het Eemstelsel (1886)
Vertalingen/bewerkingen
Vertaald:- 'Het mikroskoop' werd in het Duits vertaald.
- 'De macht van het kleine' werd in het Deens en Duits vertaald.
- Een verkorte uitgave van 'Het Leerboek van de grondbeginselen der Dierkunde in haren geheelen omvang' werd in het Spaans vertaald.
- 'Anno 2065, een blik in de toekomst' werd in het Duits, Deens en Engels vertaald.
Tijdschriften
- Pieter Harting was mede-oprichter van 'Album der Natuur'.
Over Pieter Harting
- Bert Theunissen, ''Nut en nog eens nut': wetenschapsbeelden van Nederlandse natuuronderzoekers, 1800-1900' (2000)
- Een hoofdstuk over Pieter Harting in Hans Heesen & Harry Jansen, 'Pen in ruste. Schrijversgraven in Midden-Nederland' (2001)
Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)
- De Stichting Literaire Activiteiten Utrecht presenteerde in maart 2008 de Utrechtse Literaire Canon. Pieter Harting stond op plaats 64.
- De Koninklijke Bibliotheek bezit diverse brieven van Pieter Harting, o.a. aan G.A. Six en Gerard Johannes Beeldsnijder van Voshol.
Waardering
- Prijs Monthyon
- Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw
Opmerkingen
- Pieter Harting werd in Rotterdam geboren. Nadat zijn vader overleed (Pieter was toen zeven jaar oud) verhuisden ze naar Utrecht, waar de familie van zijn moeder woonde.
- Pieter en zijn broer Dirk kregen privélessen om ze op de universitaire studie voor te bereiden. In 1823 ging hij naar het Instituut van Admiraal Kinsbergen in Elburg. Hier ontwikkelde hij een voorliefde voor natuurkunde en bouwde voor zichzelf o.a. een microscoop.
- In 1828 ging hij geneeskunde studeren aan de Utrechtse Hoogeschool. Wellicht had hij liever natuurkunde gestudeerd, maar na deze studie was er nauwelijks werk te vinden.
- Hij trok als vrijwilliger met de jagerscompagnie der Utrechtse studenten ten strijde tegen België tijdens de Tiendaagse Veldtocht van 1830.
- Op 28-11-1835 verdedigde hij zijn proefschrift 'Observationes choreae Sancti Viti, et febris puerperalis' en werd doctor.
- Hij werkte zes jaar als arts in Oudewater.
- Op 31-05-1837 trouwde hij in Oudewater met Catharina Susanna Goetzee. Het werd een lang (bijna vijftig jaar) en gelukkig huwelijk.
- In 1841 werd hij hoogleraar plant- en scheikunde in Franeker. Het Athenaeum in Franeker werd gesloten en Harting werd buitengewoon hoogleraar wis- en natuurkunde in Utrecht. Omdat hij als buitengewoon hoogleraar dezelfde rechten had als een hoogleraar, mocht hij colleges geven in die vakken waartoe hij meende 'bekwaamheid' te bezitten. Dit bleef hij tot zijn emeritaat in 1875.
- In Utrecht was hij mede-oprichter van het gezelschap 'Natura Dux nobis et Auspex'.
- Pieter Harting was lid van de 'Maatschappij tot nut van den Javaan'.
- Pieter Harting had een brede belangstelling en publiceerde op allerlei gebieden. Buys Ballot maakt in zijn Levensbericht een onderscheid in publicaties op het gebied van: het mikroskopische, zoölogische, botanische en paleontologische kennis, ethnologie, psychologie.
- Ook ontwierp hij apparaten en toestellen op allerlei gebied: microskopen uiteraard, maar ook een hygrometer, een physometer, een atmometer en een kephalometer.
- De laatste drie jaar van zijn leven woonde hij in Amersfoort.
- Pieter Harting overleed aan de gevolgen van een beroerte. Hij werd begraven op de begraafplaats Achter Davidshof in Amersfoort. Op de begraafplaats werd begin juni 1886 een gedenkteken voor hem onthuld.
- In Transvaal (Zuid-Afrika) werd een plaats naar hem genoemd.
- In Amsterdam nam een gezelschap een zinspreuk aan, waarvan de beginletters de naam 'H.A.R.T.I.N.G.' vormden.
- Op 07-12-1978 is hij, wegens sluiting van de begraafplaats Achter Davidshof (in 1946, vanaf 1970 werden er graven geruimd, om plaats te maken voor het nieuwe stadhuis), herbegraven op begraafplaats Rusthof (vak 18, graf 22) aan de Dodeweg in Leusden.
Foto's gemaakt op 27 juli 2007:
 |
 |
 |
 |
|
Zij ontsloot hem hare schatten |
Zij loonden hem met wederliefde |
Anderen over Pieter Harting
- Als een populair schrijver stond Harting hoog en heeft hij veel bijgedragen niet slechts tot de verspreiding van kennis maar wat meer zegt tot lust en streven naar kennis. Hoe menigeen moedigde hij weer aan om zelf de uitkomsten van eigen onderzoekingen bekend te maken, hoe vele medewerkers riep hij niet om zich op, hoevele vrienden won hij niet voor de natuur. (Buys Ballot, Levensbericht, blz. 164)
- Harting was een wetenschappelijke duizendpoot in een tijd dat de meeste wetenschappen nog in hun kinderschoenen stonden. Hij was medicus, wis-, natuur- en scheikundige, bioloog en geoloog. (Hans Heesen & Harry Jansen, Pen in ruste. Schrijversgraven in Midden-Nederland, blz. 90)
- Briljant Utrechts professor in de medicijnen, biologie, geologie, wis-, natuur- en scheikunde. Tevens, onder de naam Dr. Dioskorides, schrijver van de utopie Anno 2065; een blik in de toekomst, en onder zijn eigen naam auteur van schitterende memoires, getiteld Mijne herinneringen. (Omschrijving Harting in Utrechts Literaire Canon)
Links
- Raban Internet Antiquariaat - voor tweedehands boeken van Pieter Harting
- DBNL - Pieter Harting
- Buys Ballot - Levensbericht Pieter Harting
- T. Meijer - Pieter Harting (1812-1885) arts en geoloog
Bronnen o.a.
- Buys Ballot, Levensbericht (zie 'links')
- Hans Heesen & Harry Jansen, Pen in ruste. Schrijversgraven in Midden-Nederland (2001)
- Website van de Koninklijke Bibliotheek (januari 2019)
