Louise Stratenus
Profiel
Achternaam: Stratenus
Roepnaam: Louise
Voornamen:
Louise Antoinette
Geboren: 03-08-1852
Te: Zeist
Overleden: maart 1908
Te: Breda (Prinenhage)
Pseudoniem(en): Louise Stratenus publiceerde 'Het geheime wrak' onder het pseudoniem Claudius. Onder het pseudoniem Louise gaf ze de dichtbundel 'Noordsche Bloemen' uit. In de 'Katholieke Illustratie publiceerde ze onder diverse pseudoniemen, o.a. Claudius, Ella, Gravin Valisti, Hero, Louise, Paul Meertens, Prinses Elsa, Paul Wilders, Yerta, Meta von Zweimarck. Verder gebrukte ze de pseudoniemen Meta van Zweimark, Maria van Utrecht, Willem de Groot, L.S., Oceana, Prinses, Tante Lize, J. van Herden, Erica, Willem van Heemstede, Mary Cornwallis, Louise de Croisilles, Louise d'Olden, Jean de Croisilles, Jacques Stratenus, Croisilles, L. d'Oldenbarneveld, d'Oldenbarneveld, Pascarel, Stenio, Ulbo, Abeille, Gilbert, Ignotus, Tante Ghislaine, Charles Lucien, Louise Royer, Grillon, Nerval, Therese de Nerval, Jacqueer, Lucien, Ascanio, Urbanus, Yolande, Excelsior, Mary Cornwallis.
| Voor tweedehands boeken | Ook van Louise Stratenus |
| Raban Internet Antiquariaat | Klik hier ! |
Werk
Poëzie
- Noordsche Bloemen (1875)
- Droomen en werkelijkheid (1879)
- Ochtendliederen, gevolgd door middagzangen: met enkele bijschriften in proza (1880)
- Luctor et Emergo (1882)
- Waar golf op golf uw duinen kust: volkslied met piano (muziek
van Richard Hol) (1883)
Voor kinderen:
Proza
- Ericas (1877)
- Novellen (1878)
- Droomen en werkelijkheid (1879)
- Een granaatbloem (1879)
- Blanche van Heirstal (ca.1880)
- Over moed, beleid en trouw (ca. 1880)
- Een gemaskerd bal (ca. 1880)
- Afgedaald! (1880)
- Paula (ca. 1880)
- Meer hart dan hoofd (ca. 1880)
- Vergeten? (1881)
- Verspeeld (1881)
- Zonneschijn na rampen (1881)
- Paolo en Francesca (1882)
- Toewijding (1883)
- Dwaallichtjes: een bundel novellen (met Cath. Alberdingk Thijm) (1884)
- Geluk (1884)
- Anna van Nevelen (1885)
- De Woestenborg (1885)
- Arme bloedverwanten (1885)
- Zielenadel. Verspeeld (1886)
- Beschermengelen: geschiedkundig verhaal (1886)
- Madelon (1888)
- Een lange marteling (1888)
- Oostvoorne (1889)
- Verloren geluk (1890)
- Lindendaal (1890)
- Zegepraal (ca. 1890)
- Een reddingboei (1890)
- Gewroken (1890)
- In verzoeking (1891)
- Haar geheim (1891)
- Hoe zij stierf (1891)
- Verhoord gebed (1891)
- Joséphine de Beauharnais: Directoire-roman (1891)
- Ada (1892)
- Boete (1893)
- Roofvogels. Herinneringen aan een gevallen held (2 delen) (1893)
- De ijzeren kanselier (1893)
- Eene coquette (1894)
- Slavenketenen (1894)
- Anarchisten (1895)
- Tegengif (1895)
- Ballingschap (1895)
- De Merelhof (1896)
- Terugkeer (1897)
- Als een dief in den nacht (1898)
- Vorstin en martelares (2 delen) (1899)
- Dwaallichtjes (met Cath. Alberdingk Thijm) (ca. 1900)
- De liefde van een Boer (roman uit Transvaal) (2 delen) (1900)
- De pastorie van Berghorst: een verhaal voor het volk (1901)
- Uit de diepte naar omhoog (1902)
- Voor den coupé (z.j.)
- Bange dagen (1903)
- Plicht (1903)
- Het kind (1904)
- De vrouw in het zwart (1904)
- De ziekte der eeuw (1905)
- Het geheime wrak (1905)
- Begoocheling (1905)
- Eene majesteit (1905)
- Familiegeheimen (ca. 1925)
Het Lectuur repertorium (1954) noemt ook de volgende werken van Louise Stratenus:
- Aan Haarlems bron
- Alleen op zee
- Beider vonnis (Ps: Meta von Zweimarck)
- Bloed en vuur (2 delen) (Ps: Paul Meertens)
- Bloedige zonsondergang
- Bloedtranen (Ps: Prinses Elsa)
- De dood van een tyran
- Ella
- De fakir
- Het geheim van den afgrond (Ps: Meta von Zweimarck)
- Het geheim vab het meer
- Een geheimzinnige zaak (Ps: Meta von Zweimarck)
- Gelukzoekers
- Gescheiden
- Godenval (Ps: Prinses Elsa)
- Gossip, de Italiaansche wees (Ps: Louise)
- Gouden ketenen (Ps: Prinses Elsa)
- Een grootmoordenaar (2 delen) (Ps: Prinses Elsa)
- Een hersenschim (Ps: Meta von Zweimarck)
- Hongersnood
- Het hoogste geluk (Ps: Prinses Elsa)
- De hoop van een geslacht
- In China
- In de branding (2 delen) (Ps. Paul Meertens)
- Een kruisweg (Ps: Prinses Elsa)
- Langzaam vergif (Ps: Claudius)
- Leven om leven (Ps: Prinses Elsa)
- Liefde (Ps: Prinses Elsa)
- Een "lijk" tusschen hen (Ps: Claudius)
- De lynch-wet (Ps: Prinses Elsa)
- De Noordpoolreizigers (Ps: Meta von Zweimarck)
- Een omfloersde diadeem (2 delen) (Ps: Prinses Elsa)
- Het overoude lied
- De post-juffrouw (Ps: Prinses Elsa)
- Purper (Ps: Prinses Elsa)
- Ruth (Ps: Claudius)
- Een Sint Nikolaaskind
- Stormen
- Twee levens (Ps: Meta von Zweimarck)
- Van banden tot boeien (2 delen) (Ps: Prinses Elsa)
- Van vorst tot banneling: historische roman uit het leven van Napoleon (Ps: Claudius)
- Een verborgen bladzijde uit het leven van Sherkick Holmes
- De verlatene
- Verloren - gevonden (Ps: Louise)
- Vermist (Ps: Meta von Zweimarck)
- Veroordeeld
- De vondeling
- Een vroolijke balling (2 delen) (Ps: Prinses Elsa)
- De vrouw van de anarchist
- Wildenborg (2 delen) (Ps: Prinses Elsa)
- De wonderdokter
- De wraak van den Ier
- Zonder moeder (Ps: Prinses Elsa)
Voor kinderen:
- Noordpool-expeditie: oorspronkelijk verhaal voor jongens (1902)
- De buurtjes: een verhaal voor de jeugd (1903)
Toneel:
- Alonzo Ferret of Misdaad en Straf (geschreven toen ze 12 jaar was, niet gepubliceerd)
- Klaphoven: of, eene kleine stad: oorspronkelijk tooneelspel, in twee bedrijven (ca. 1880)
- Wraak: oorspronkelijk tooneelstuk in 2 bedrijven (1881)
- Hoogmoed: toneelspel in drie bedrijven (1882)
- Het oude liedje: scènette voor 3 heeren en 3 dames (1902)
- Feestlichtjes: Voordrachten en vertooningen op familiefeesten (1902)
Overig non fictie:
- Brieven (voorbeelden voor het schrijven van brieven) (1885)
- Berlaymont (ca. 1885)
- Vormen: handboek voor de samenleving in en buiten huis (1887)
- Oranje-album (Uitgegeven ter gelegenheid van het huwelijk van H.M. Koningin Wilhelmina der Nederlanden en Z.H. Hertog Hendrik van Mecklenburg-Schwerin) (1901)
Vertalingen/bewerkingen:
- het kinderboek L 'île colibri vertaalde ze toen ze zeven jaar was.
- De opvoeding der vrouw: kleine handleiding (1891)
- Paul d’Ivoi, De vijf stuivers van Lavarede (1894)
- Een zwerveling (1896)
- Thomas Stevens, Op een rijwiel de wereld rond (1897)
- Michaud, Geschiedenis der Kruistochten (1897)
- Alexander Dumas, Twintig jaar later (1900)
- Marie Corelli, De ziel van Lilith (ca. 1903)
- Agnes Hoffmann, Krekeltje: verhaal voor jonge meisjes (1904)
- Marie Corelli, Vendetta, of De geschiedenis van een vergetene (1905)
- Sophie Elkan, In vogelvlucht (1908)
- E.W. Hornung, Een dief in den nacht: nieuwe avonturen van A.J. Raffles, cricketspeler en inbreker (1909)
- Hans von Wabenhaus, 'Het gevloekte geheim: of de slachtoffers der landverhuizing (niet na 1909)
Vertaald:
- Fürstin und Märtyrerin (door H. Katz) (1900)
Bloemlezingen
Tijdschriften
- Louise Stratenus publiceerde in 'Hollandsche Lelie', 'Lelie- en Rozeknoppen', 'Onze Roeping'.
- In de 'Katholieke Illustratie' publiceerde ze onder diverse pseudoniemen.
Over Louise Stratenus
- Thera Boon-Corthals, Toon van Miert, Frans Wetzels, 'Louise Stratenus, 1852-1908. Een negentiende-eeuwse schrijfster in de ban van het pseusoniem' (1992)
- Nannie van Berkum, 'Louise Stratenus (1852-1908) Een bevlogen broodschrijfster uit de negentiende eeuw' in 'Boekenpost' (januari/februari 2009)
- Nannie van Berkum, 'Louise Stratenus: een schrijvende freule: 1852 Zeist-1908 Princenhage' (2018)
Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)
- Henriette de Vaynes van Brakell, 'Zwakke poging tot het opstellen van een kleine levensbeschrijving van Louise Stratenus'.
- Thera Boon-Corthals, 'Schrijvers achterna: een literaire wandeling door Breda' (1989)
Literaire prijzen
- Ze kreeg in 1877 een prijs voor haar Franse gedicht 'Histoire d'une plume'.
- 'Hoogmoed' werd bekroond.
- 'Wraak' (1881) werd bekroond door de vereniging Thalia.
- Haar 'Nederlandsch Volkslied' werd bekroond.
Opmerkingen:
- Haar ouders (Hendrik Jacob STratenus en Henriette Jacqueline Schadée van der Does) woonden in Zeist op de plek waar nu hotel Figi staat. Louise is de oudste van vier zussen, de jongste zus overleed voordat ze twee jaar werd.
- In 1853 kwam haar vader, op weg van Utrecht naar Zeist, met de koets in het water van de Biltse Grift terecht. Hij werd gered, maar overleed diezelfde nacht. Haar moeder verhuist met de kinderen naar de Dorpsstraat in Zeist.
- Haar moeder hertrouwt vier jaar later met Henri Georges Leijssius. Hij was officier van het Regiment Grenadiers en Jagers. I.v.m. zijn werk verhuisden ze naar Den Haag, Den Helder, Amsterdam, Middelburg en Breda.
- Haar zus Henriette overleed op twaalfjarige leeftijd. Uit het tweede huwelijk van haar moeder had Louise een stiefzus. Met haar zus Bénine had Louise een sterke band. Op latere leeftijd schreven ze elkaar veel brieven.
- In Breda woonde ze in het huis 'De 3 Noote Boomen' aan de Haven 6.
- Louise Sratenus zou, toen ze achttien was, gaan trouwen met Charles Baron Van der Borch van Verwolde. Zijn familie bezat o.a. het landgoed De Valkenburg bij Chaam. Alles voor het huwelijk was geregeld (de bruidsjurk al gekocht) toen de families onderling ruzie kregen. Het huwelijk werd afgeblazen. Louise heeft hier een enorme dreun van gehad.
- Na dit drama koos Louise voor het schrijven. Dit was vrij ongewoon voor een jonge vrouw. De familie verzette zich er dan ook tegen.
- Ze was al eerder gaan schrijven. Toen ze twaalf jaar was schreef ze al een toneelstuk (in vijf bedrijven). Ze zond het ook naar een uitgeverij. Deze wilde het niet publiceren, maar stuurde haar wel een brief met de aanmoediging om door te gaan met schrijven. Het Letterkundig Museum in Den Haag bezit het handschrift van dit toneelstuk.
- Haar stiefzus Bénine trouwde met Samuel de Vaynes van Brakell. Via hem kwam Louise toen ze vijftien was in contact met zijn neef Alexander Ver Huell. Ze hebben elkaar veel geschreven.
- Louise kan slecht met geld omgaan en krijgt schulden.
- Ze raakt bevriend met Catharina Alberdingk Thijm (een zus van Lodewijk van Deyssel).
- In 1883 werd ze rooms katholiek, waarschijnlijk onder invloed van Catharina Alberdingk Thijm. Haar familie is in rep en roer en probeert haar zelfs te laten gijzelen. Samen met Catharine vertrekt Louise daarop naar Engeland. Ze wonen samen in Londen in een pension.
- Twee jaar later komen ze, na een deel van hun schulden te hebben afgelost, terug naar Nederland. Ze wonen ook een tijdje in Brussel en gaan dan regelmatig naar Parijs.
- Na ruim tien jaar komt er een einde aan hun vriendschap (relatie?). Ze gaan uit elkaar, maar houden wel contact.
- Rond 1890 ontmoet Louise Célestine Oliphant-Schoch. Ze reist met de familie naar Zweden. Ze is gouvernante van Célestine en persoonlijk secretaris van mevrouw Oliphant.
- Begin 1900 komt ze terug naar Nederland (Princenhage) om haar moeder te helpen met de verzorging van haar stiefvader en zusje.
- Ze blijkt een ernstige tumor te hebben en overleed in maart 1908 in Breda. Ze werd begraven op het protestantse deel van het kerkhof in Princnhage.
Anderen over Louise Stratenus:
- Er is maar één middel waardoor Louise Stratenus hare zwakheden als auteur kan te boven komen. Zij ga ter schole bij de werkelijkheid. Zij scherpe den blik voor wat zij opmerkt in haar omgeving. Zij bestudeere de menschen en toestanden waaronder zij leeft. Het zal hare pennevruchten ten goede komen, naar vorm en inhoud. Waarom zou zij haar krachten niet beproeven aan wat meer onmiddellijk onder haar bereik ligt? Wat heeft haar bewogen, de stof voor al haar verhalen buiten de grenzen van ons land te zoeken? ‘Zielen-adel’ in ‘Droomen en Werkelijkheid’ speelt in Engeland. ‘Een eere-teeken’, het beste harer verhalen en dat men met genoegen leest - in Italië. ‘Yertha’ in een of ander land der verbeelding, waarin een prins regeert die Horace heet en wiens onderdanen Duitsche namen dragen. ‘Een Granaatbloem’ verplaatst ons in Duitschland, in Zwitserland, in Frankrijk en Engeland: geen enkel oogenblik in Nederland. Is het toeval alleen? Wie Latijn spreekt kan onbeduidende en alledaagsche dingen zeggen in rollende volzinnen; ook het triviale klinkt plechtig en verheven in Latium's taal - voor wie die taal niet verstaan. Louise Stratenus zoekt haar stof niet in het alledaagsche en onbeduidende; 't is integendeel haar fout, dat zij het alledaagsche te veel als onbeduidend voorbijgaat. (Johan Hermann Christian Heyse, Abraham Seyne Kok, Anthonie Marius Kollewijn en J. van Loenen Martinet, ‘Bibliographisch album.’ In: De Gids. Jaargang 1879, blz. 341)
- Haar productie bestaat vooral uit melodramatische verhalen, geborduurd op één of ander schandaal uit de hogere kringen en waarin de deugd beloond en de ondeugd wordt gestraft; voor de huidige smaak is haar werk niet langer genietbaar. (Lectuur repertorium, 1954, blz. 2382)
- Naast gedichten, toneel en opvoedkundige werkjes publiceerde Louise Stratenus een groot aantal romantische en historische verhalen en romans, die gretig aftrek vonden, met name onder vrouwelijke lezers. Soms duikt er nog een titel op via antiquariaten. Een enkele keer zie ik dat een lezer(es) haar gedichten plotseling onder ogen krijgt en waardeert. De Koninklijke Bibliotheek beschikt over een dertigtal titels. De recensies bij het verschijnen van haar werk - het zijn er niet veel - zijn vriendelijk, maar aarzelend en niet echt positief. Slechts weinigen kennen thans nog haar naam. (Nannie van Berkum, Boekenpost jan/feb 2009, blz. 25)
Bronnen o.a.
- Lectuur repertorium (1954)
- Querido's letterkundige reisgids (1983)
- Moorden met woorden. Honderd jaar Nederlandstalige misdaadliteratuur (2000)
- Boekenpost (jan/feb 2009)
- Website van de Koninklijke Bibliotheek (januari 2023)
