Jo Daan
Profiel
Achternaam: Daan
Roepnaam: Jo
Voornamen: Johanna Catharina
Geboren: 12-05-1910
Te: Krommenie
Overleden:11-06-2006
Te: Deventer
Pseudoniem(en): Voor zover mij bekend heeft Jo Daan niet onder pseudoniem gepubliceerd.
Voor tweedehands boeken | Ook van Jo Daan |
Raban Internet Antiquariaat | Klik hier ! |
Werk
Boeken:
- Hij zeit wat. Grepen uit de Amsterdamse volkstaal (1948)
- Wieringer land en leven in de taal (proefschrift) (handelseditie, 1950)
- Bevolking en taal van Amsterdam in het verleden : lezingen gehouden voor de dialecten-commissie der Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen op 12 juni 1954 (met J.G. van Dillen) (1954)
- Van Kussen en Korenschoven (AO 601, 09-03-1956)
- Bredero, Klucht van de koe (1963)
- Toelichting bij de Taalatlas (met P.J. Meertens) (1963)
- Zuidhollands (met K. Heeroma) (1965)
- Poƫzie-album. (AO 1088, 26-11-1965)
- Taalsociologie (met A. Weijnen) (1967)
- Reeks Nederlandse Dialectatlassen, deel Noord-Holland (1969)
- Van Randstad tot Landrand. Met kaart en grammofoonplaat (met D.Blok) (1969)
- G.A. Bredero's Kluchten. De werken van Gerbrand Adriaensz Bredero (1971)
- Dialectresistentie bij kleuters en eersteklassertjes: verslagen van onderzoekingen in nieuw en oud land (met Henk Heikens) (1976)
- Atlas van de Nederlandse Klankontwikkeling (met M.J. Francken) (meerdere delen, 1972-1977)
- Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse dialecten : WALD. 2: De mens en zien huus (met anderen) (1984)
- Onze veranderende taal (met Kas Deprez, Roeland van Hout en Jan Stroop) (1985)
- Ik was te bissie. Nederlanders en hun taal in de Verenigde Staten (1987)
- Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse dialecten : WALD. 5: De mens en de weerld - A (met anderen) (1987)
- De taal van Aafje Gijsen als bron van het achttiende-eeuws. Anno 1961 (1988)
- Lochem : Barchem, Laren : Ampsen, Armhoede, Barchem, Boschheurne, Exel, Groot Dochteren, Klein Dochteren, Langen, Laren, Nettelhorst, Oolde, Verwolde, Zwiep (bibliofiel, 120 ex.) (1988)
- Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse dialecten: WALD. 6: De mens en de weerld - B (met anderen) (1989)
- Het dialect van Urk (red.) (1990)
- Urk. Woordenlijst van Urk (red.) (1990)
- Hij zeit wat: de Amsterdamse volkstaal (heruitgave van 'Hij zeit wat . Grepen uit de Amsterdamse volkstaal' (1993)
- Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse dialecten: WALD. 3: De mens (met anderen) (1993)
- Geschiedenis van de dialectgeografie in het Nederlandse taalgebied,
rondom Kloeke en het Dialectenbureau (2000)
|
|
Vertalingen/bewerkingen
- R.A. Hudson, Sociolinguïstiek (1982)
Jo Daan schreef een inleiding voor
- Vragenlijsten met register (1931-1958) (1960)
- Bredero, Klucht van de koe (1963)
- G.J. Boekenoogen, De Zaanse volkstaal : bijdrage tot de kennis van de woordenschat in Noord-Holland (1971)
- G. A. Bredero's Kluchten (1971)
- G.A. Brederoods Meulenaer : ghemaeckt in 't jaer 1613 (1975)
- Sj. Spoelstra, Enkhuizer woordenboek (1981)
Bloemlezingen
Tijdschriften
- Jo Daan was van 1956 tot 1989 redacteur van 'Taal en Tongval'.
- Jo Daan besprak boeken in 'De Nieuwe Taalgids'.
- Jo Daan publiceerde in diverse vaktijdschriften, o.a. in 'Volkskunde'.
Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)
- 'Album Willem Pée: de jubilaris aangeboden bij zijn zeventigste verjaardag', redactie Jo Daan (1973)
- Dirk Peter Blok e.a., 'Bijdragen mevrouw dr. Jo Daan aangeboden bij haar vijfenzestigste verjaardag' (1975)
- Jeanne G. de Weert-Doesburg, 'Wieringer dracht rond 1900' (1991) met medewerking van Jo Daan.
- Hans Bennis, Hugo Ryckeboer, Jan Stroop (red.), 'De toekomst van de variatielinguïstiek', Bundel artikelen aangeboden aan Jo Daan bij gelegenheid van haar negentigste verjaardag (2000)
Biografische opmerkingen
- Jo Daan was het tweede kind van Mertinus Everhardus Daan en Cornelia van Vliet. Haar vader was onderwijzer.
- Toen ze twee jaar was verhuisde het gezin naar de Eerste Helmerstraat in Amsterdam.
- Jo Daan ging naar de HBS in Amsterdam.
- Jo Daan studeerde Nederlandse taal- en letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam.
- Eind jaren dertig deed ze onderzoek in de Zuiderzeepolders (te beginnen in Wieringermeer) naar het ontstaan van een mengdialect in zo'n nieuw ontstane polder. Ze promoveerde op 06-06-1950 op dit onderzoek.
- Jo Daan werkte van januari 1939 tot 1975 als medewerker en hoofd van de afdeling Dialectologie van het P.J. Meertens Instituut in Amsterdam.
- Jo Daan was één van de eersten die bandrecorders gebruikte bij het dialectonderzoek.
- In de jaren '50 werkte ze mee aan het NCRV radiospelletje 'Wie brengt me thuis?'.
- Na haar pensioen in 1975 woonde Jo Daan in Barchem in de Achterhoek.
- In 'Het Bureau' van J.J. Voskuil komt Jo Daan voor als Dé Haan. De schrijver geeft niet blijk van veel sympathie voor haar en dit was wederzijds. Daan heeft de boeken nooit gelezen en verklaarde: 'Ik lees geen boeken van mensen waaraan ik een hekel heb!'.
- Na haar pensionering is Jo Daan intensief met de computer gaan werken. Ze was al ruim negentig jaar toen ze nog zelf een website ontwierp.
- De laatste jaren moest ze in een rolstoel door het leven.
- Nog in 2004 was ze te gast in het tv-programma 'Buitenhof' . Het onderwerp was 'Goede manieren en integreren'. Ze deed de uitspraak: 'Je hangt je pet of muts bij je jas in de gang. Als je een hoofddoekje draagt hang je dus dat hoofddoekje bij je jas in de gang.'.
- Ze overleed in een ziekenhuis in Deventer.
- Jo Daan werd op vrijdag 16-06-2006 in Diepenveen gecremeerd.
Anderen over Jo Daan
- Op 12 mei van dit jaar wordt dr. Jo Daan negentig jaar. Het is geen geheim dat ze nog steeds zeer betrokken is bij Sociolinguïstiek en Dialectologie. En dat al vele decennia lang. Jo Daan is bovendien degene geweest die in Nederland de sociolinguïstiek heeft geïntroduceerd, in het bijzonder doordat zij als eerste de aandacht vestigde op het werk van William Labov. In een tijd dat in Nederland het traditionele dialectonderzoek centraal stond, was zij de meeste taalkundigen een stuk voor door haar belangstelling voor sociaalbepaalde taalvariatie. (inleiding 'De toekomst van de variatielinguïstiek', Bundel artikelen aangeboden aan Jo Daan bij gelegenheid van haar negentigste verjaardag, 2000)
- Het grootste belang van Daans werk ligt echter vermoedelijk in haar aandacht voor methodologie en voor nieuwe ontwikkelingen in het vak. Anders dan haar directeur P.J. Meertens hechtte Daan er groot belang aan dat onderzoekers zelf veldwerk deden, én dat ze hierbij gebruik maakte van moderne apparatuur, zoals bandrecorders. Voor die tijd maakte de veldwerker in het beste geval schriftelijke notities tijdens interviews, maar vooral voor onderzoek naar klankaspecten vond Daan dit niet precies genoeg. (In memoriam Jo Daan, Meertens Instituut)
- Bij elk bezoek dat we brachten bleek hoezeer ze er naar uitgezien had en besloten had er iets van te maken. Dan had ze zich opgedoft en dan rook ze naar haar geliefde parfum Ma Griffe van Carven. Die lucht van Ma Griffe heb ik nu dus al 40 jaar lang in mijn neus. Toen er in dat hele Gelderland geen flesjes meer te krijgen waren, kon ik nog leveren dank zij parfumerie Marjo in de Damstraat te Amsterdam. Ik weet zeker dat als ik die geur weer tegenkom meteen 't beeld van Jo voor mijn geestesoog zal verschijnen. Dat zal niet vaak meer gebeuren, want de geur is uit de mode geraakt. Met Jo's verscheiden zal ook haar geur wel volledig van de markt verdwijnen. (Jan Stroop, In Memoriam Jo Daan, tekst uitgesproken tijdens de crematieplechtigheid)
- Overigens klonken Jo's woorden meestal zwaarder dan ze bedoeld waren. Ik heb haar bijvoorbeeld heel wat keren horen zeggen dat ze heel boos was, maar dat heeft op mij, ook in de tijd dat ze mijn baas was, nooit enige indruk kunnen maken, omdat het zo duidelijk niet diep zat. (Jan Stroop, Levensbericht)
Mijn favoriete citaat
Wat is de taal van een volk zonder het volk dat haar spreekt?
Indien we niet de cultuur en de geschiedenis kennen van dat volk,
blijft de taal een wetenschappelijke abstractie.
(Jo Daan, voorwoord van 'Wieringer land en leven in de taal)
Bronnen o.a.
- Dannie ten Zweege, Een literair portret van de Achterhoek (2007)
- Levensbericht (zie 'Links')
- Website van de Koninklijke Bibliotheek (juli 2024)